ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ

Ομαλή λειτουργία των σχολείων και παιδαγωγικά μέτρα ανάπτυξης κοινωνικής συμπεριφοράς

H ρύθμιση και η εφαρμογή των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων των μαθητών/ριών και η πειθαρχία στους κανονισμούς του σχολείου αποτελούν προϋπόθεση για την ομαλή λειτουργία του σχολείου και την προαγωγή του σχολικού έργου. Η ανάπτυξη σε όλους τους μαθητές/ριες της ικανότητας για ενσυνείδητη αυτοπειθαρχία και κοινωνική συμπεριφορά αποτελεί βασικό διαθεματικό στόχο του σχολείου. Προϋπόθεση για την ανάπτυξη ενσυνείδητης αυτοπειθαρχίας αποτελεί η ύπαρξη θετικού σχολικού κλίματος και η ανάπτυξη από τους/ις δασκάλους/ες σχέσης εμπιστοσύνης και ασφάλειας με τον/ην κάθε μαθητή/τρια.

Με στόχο την καλλιέργεια αλληλοσεβασμού μεταξύ των μαθητών/ριών, αλλά και σεβασμού προς τους/ις δασκάλους/ες τους, την υπεύθυνη πολιτότητα, την ασφάλεια όλων των μελών της σχολικής κοινότητας και την εύρυθμη λειτουργία του σχολείου, οι μαθητές πρέπει να ακολουθούν τους ακόλουθους βασικούς κανόνες, που καθορίζουν το πλαίσιο του Κώδικα αναμενόμενων κοινωνικών και θετικών συμπεριφορών. Ο Κώδικας συνάδει με τις διατάξεις του περί της Σύμβασης περί των Δικαιωμάτων του Παιδιού (Κυρωτικού) Νόμου και την αρχή της νομιμότητας των διαδικασιών και των παιδαγωγικών μέτρων. Ο Κώδικας αξιοποιείται ως μέσο για ανάπτυξη κοινωνικής συμπεριφοράς και πρόληψης της μη κοινωνικής συμπεριφοράς, παρά ως μέσο αντιμετώπισης της τελευταίας.

ΚΩΔΙΚΑΣ ΚΑΛΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ

ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ Μαθητή/Μαθήτριας:

• Έρχομαι στο σχολείο έγκαιρα, πριν χτυπήσει το κουδούνι.
• Όταν χτυπήσει το κουδούνι, κατευθύνομαι αμέσως στην τάξη μου, κάθομαι στην προκαθορισμένη μου θέση και ετοιμάζομαι για το μάθημα.
• Φέρνω όλα τα απαραίτητα (βιβλία, τετράδια, ρούχα γυμναστικής).
• Μελετώ στο σπίτι και προετοιμάζομαι για κάθε μάθημα.
• Σέβομαι την σχολική περιουσία.
• Διατηρώ τους χώρους καθαρούς.
• Φροντίζω το φυσικό περιβάλλον.
• Είμαι συνεπής στις υποχρεώσεις των μαθημάτων μου.
• Τηρώ τους κανονισμούς σχετικά με την εμφάνιση και τη μαθητική ενδυμασία.

ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ:

• Συμπεριφέρομαι με σεβασμό, ευγένεια και υπευθυνότητα προς όλους/ες.
• Επιλύω τις διαφορές μου με ειρηνικό τρόπο, ζητώντας βοήθεια, όπου χρειάζεται.
• Σέβομαι τους/τις άλλους/ες μαθητές/ριες και τους/ις δασκάλους/ες μου, ανεξαρτήτως εθνικότητας, φυλής, χρώματος, θρησκείας, γλώσσας, φύλου, ηλικίας, εθνικής ή κοινωνικής καταγωγής, οικονομικής ή κοινωνικής κατάστασης ή αναπηρίας.

ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ στην τάξη:

• Ζητώ το λόγο, σηκώνοντας το χέρι και περιμένοντας τη σειρά μου.
• Εργάζομαι ήσυχα στην τάξη χωρίς να ενοχλώ κανέναν.
• Ζητώ πάντα την άδεια για να μετακινηθώ στον χώρο.
• Περιμένω οδηγία από τον/τη δάσκαλο/α  για να βγω διάλειμμα.
• Παίρνω όλα τα προσωπικά αντικείμενα για το διάλειμμα πριν αποχωρήσω.

ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ στο διάλειμμα:

• Πριν φάω, πλένω τα χέρια μου με σαπούνι ή αντισηπτικό. Χρησιμοποιώ την αναγκαία ποσότητα υλικών (σαπούνι, χαρτί), χωρίς να κάνω σπατάλη.
• Τρώω το φαγητό μου και μετά παίζω.
• Πετώ τα άχρηστα αντικείμενα στους καλάθους.
• Δεν επιστρέφω στην τάξη, παρά μόνο με τη λήξη του διαλείμματος.
• Περιμένω υπομονετικά στη σειρά μου στο κυλικείο.
• Διακινούμαι  στους χώρους του σχολείου ήρεμα και με προσοχή.
• Πηγαίνω στην τουαλέτα για να αποφύγω τη μετακίνηση την ώρα του μαθήματος.
• Αν έχω κάποιο πρόβλημα, αποτείνομαι στον/ην υπεύθυνο/η δάσκαλο/α - παιδονόμο.

 

ΜΗ ΑΠΟΔΕΚΤΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ

Α. Παραβιάσεις του Κώδικα

• Καθυστερώ να έρθω στο σχολείο.
• Δε φορώ τη στολή μου.
• Ξεχνώ βιβλία/τετράδια στο σπίτι.
• Αμελώ να κάνω την κατ’ οίκον εργασία.
• Καθυστερώ να έρθω στην τάξη μετά το διάλειμμα.
• Δεν κάθομαι στη θέση μου ήσυχος περιμένοντας να έρθει ο/η δάσκαλος/α.
• Παραμένω ή επιστρέφω στην τάξη το διάλειμμα.
• Δεν ακολουθώ τις οδηγίες του/της δασκάλου/ας.
• Διακόπτω το μάθημα χωρίς άδεια.
• Περιφέρομαι άσκοπα ή/και ενοχλώ στους χώρους του σχολείου.
• Λερώνω τους χώρους του σχολείου (θρανία, καρέκλες, αίθουσες, αυλή, τουαλέτες).
• Δεν κρατώ σειρά ή ενοχλώ στο κυλικείο.
• Δεν υπακούω στις υποδείξεις των παιδονόμων εκπαιδευτικών και παιδιών.
• Τρέχω στους διαδρόμους ή στον όροφο του σχολείου.
• Χρησιμοποιώ άσχημες λέξεις.
• Φωνάζω στην τάξη.
• Δε λέω την αλήθεια.
• Τσακώνομαι.

Β. Πολύ σοβαρές παραβιάσεις του Κώδικα

• Αρνούμαι να ακολουθήσω τις οδηγίες των ενηλίκων (εκπαιδευτικών ή βοηθητικού προσωπικού).
• Βρίζω ή κοροϊδεύω παιδιά ή ενήλικες.
• Αντιμιλώ στον/στην εκπαιδευτικό.
• Θέτω σε κίνδυνο τον εαυτό μου ή/και τους συμμαθητές μου.
• Στοχοποιώ συγκεκριμένα παιδιά και τα εκφοβίζω.
• Χτυπώ τους άλλους ή ασκώ βία.

Ενίσχυση κοινωνικών και θετικών συμπεριφορών

Ως θέμα αρχής, ο χειρισμός των περιστατικών γίνεται πρωτίστως με παιδαγωγικούς όρους και αποσκοπεί στην αλλαγή συμπεριφορών και πρακτικών, χωρίς αυτόματη προσφυγή σε συνέπειες ή παιδαγωγικά μέτρα. Η έμφαση δίνεται πρωτίστως στην ενίσχυση της κοινωνικής και θετικής συμπεριφοράς πριν από την εφαρμογή συνέπειας ή παιδαγωγικού μέτρου για την αντικοινωνική ή αρνητική συμπεριφορά.

Οι αναμενόμενες κοινωνικές και θετικές συμπεριφορές, πέραν του ότι υπενθυμίζονται και ενθαρρύνονται, συνδέονται στον Κώδικα με διαβαθμισμένες ενισχύσεις, ώστε οι μαθητές/ριες, μέσω της ενίσχυσης, να μαθαίνουν να συμπεριφέρονται με κοινωνικά αποδεκτό τρόπο:

• Μη λεκτική ενίσχυση από τον δάσκαλο, όπως για παράδειγμα με το βλέμμα ή το χαμόγελο.
• Λεκτική προφορική ή/και γραπτή ενίσχυση από τον/η δάσκαλο/α ή/και τον διευθυντή.
• Παραχώρηση προνομίων ή δικαιωμάτων κατ’ εξαίρεση από τον δάσκαλο ή/και τον διευθυντή, όπως για παράδειγμα εμπλοκή σε ευχάριστη δραστηριότητα ή ανάθεση ευχάριστου ρόλου στα πλαίσια των σχολικών δραστηριοτήτων.

ΔΙΑΒΑΘΜΙΣΜΕΝΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ή ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΑ ΜΕΤΡΑ

• Μη λεκτική προειδοποίηση από τον/η δάσκαλο/α, για παράδειγμα με το βλέμμα.
• Προφορική ή γραπτή παρατήρηση από τον/η δάσκαλο/α.
• Απομάκρυνση για λίγα λεπτά από δραστηριότητες της τάξης ή αλλαγή θέσης.
• Στέρηση προνομίων ή δικαιωμάτων.
• Ατομική δραστηριότητα αναστοχασμού μέσω συμπλήρωσης Εντύπου Αναστοχασμού (στο έντυπο σημειώνεται το είδος της μη Αποδεκτής Συμπεριφοράς). Το έντυπο αποστέλλεται στο σπίτι για υπογραφή από τους γονείς.
• Διορθωτική δραστηριότητα, όπως για παράδειγμα επαναφορά πρότερης κατάστασης ή απολογία.
• Προφορική ή/και και γραπτή, σε κλειστό φάκελο, ενημέρωση του γονέα από τον/ην υπεύθυνο τμήματος (Έντυπο Γραπτής Επίπληξης από το σχολείο προς το παιδί, ιδιαιτέρως, με υπογραφή από γονέα/κηδεμόνα).
• Παρατήρηση από τον διευθυντή ιδιαιτέρως ή ενώπιον του γονέα.
• Τακτική παρουσία μαθητή/τριας ενώπιον του διευθυντή πρωί ή/και μεσημέρι, για υπενθύμιση της αναμενόμενης συμπεριφοράς ή για αναστοχασμό για την ημέρα.
• Προσωρινή κράτηση αντικειμένων που δεν επιτρέπονται στο σχολείο και παράδοσή τους στον γονέα.
• Αποζημίωση για προξενηθείσα υλική ζημιά στην περιουσία του σχολείου ή/και άλλων, η οποία καταβάλλεται από τον γονέα του μαθητή/τριας.
• Κοινωφελή σχολική εργασία κατά τη διάρκεια λειτουργίας του σχολείου, υπό την επίβλεψη δασκάλου που ορίζεται από τον διευθυντή του σχολείου. Γίνεται δε προσπάθεια αυτό το παιδαγωγικό μέτρο ή συνέπεια να αποτελεί φυσική συνέπεια της αντικοινωνικής ή αρνητικής συμπεριφοράς του μαθητή.
• Διαδικασία συζήτησης στην παρουσία δασκάλων ή και της διευθυντικής ομάδας του σχολείου και του/των γονέα/ων του/ης μαθητή/ριας, με στόχο την κινητοποίηση του/ης μαθητή/ριας για βελτίωση της συμπεριφοράς του/της
• Παραμονή σε κατάλληλο χώρο κατά τη διάρκεια της ημέρας για μία περίοδο, στην παρουσία του υπευθύνου τμήματος ή άλλου δασκάλου. Κατά τη διάρκεια δε του χρόνου αυτού ο/η μαθητής/ρια συμμετέχει σε δραστηριότητες με παιδαγωγικό χαρακτήρα.
• Στέρηση συμμετοχής σε σχολικές εκδηλώσεις ή δραστηριότητες για μία περίοδο καθημερινά από μία μέχρι πέντε (5) συνεχόμενες ημέρες.

Σε περίπτωση επαναλαμβανόμενης εκδήλωσης αντικοινωνικών ή αρνητικών συμπεριφορών μαθητή/ριας, οι δάσκαλοί του συγκροτούν παιδαγωγική ομάδα υπό τον συντονισμό του υπευθύνου τμήματος και συζητούν τη συμπεριφορά του, με έμφαση στη στήριξη του μαθητή για την αύξηση των κοινωνικών και θετικών συμπεριφορών του. Ο δε γονέας του/ης μαθητή/ριας ενημερώνεται και συνεργάζεται με την παιδαγωγική ομάδα.

Στις περιπτώσεις μαθητών που δεν μπορούν να εκδηλώσουν τις αναμενόμενες κοινωνικές και θετικές συμπεριφορές, γίνονται ενέργειες από το σχολείο με τη βοήθεια υποστηρικτικών φορέων ή δομών, όπου χρειάζεται, για ενδυνάμωση και στήριξή τους, όπως για παράδειγμα την Υπηρεσία Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας, Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας, Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας παιδιών και εφήβων, την Επαρχιακή Επιτροπή Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης.

Όπου, παρά τη λήψη των πιο πάνω μέτρων, ο μαθητής εξακολουθεί να παρουσιάζει επαναλαμβανόμενη αντικοινωνική ή αρνητική συμπεριφορά, η Επιτροπή Αγωγής Υγείας και Πρόληψης της Ενδοσχολικής Βίας, υπό την προεδρία του διευθυντή, εξετάζει το ενδεχόμενο αλλαγής τμήματος του μαθητή.